معرفی : 

گل مغربی با نام علمی Oenothera biennis گیاهی است که در آمریکای شمالی روییده و از آنجا به اروپا و قسمتهایی از آسیا آورده شده و کشت می شود. قسمت دارویی این گیاه روغن استخراج شده از دانه های رسیده و تازه گیاهانی است که در آغاز فصل گلدهی جمع آوری شده و استخراج می گردد. خواص دارویی این روغن از دیر باز شناخته شده و بصورت خوراکی و موضعی کاربرد دارد.

فارماکولوژی و مکانیسم عمل: 

روغن گل مغربی جزو اسیدهای امگا 6 بوده و عمدتا" حاوی لینولئیک اسید (%80-65) ،گاما-لینولنیک اسید (%14-8)، اولئیک اسید (%11-6) و پالمیتیک اسید (%10-7) می باشد. گاما – لینولنیک اسید (GLA) در بدن بهDihomo-GLA و سپس توسط آنزیم delta-6-desaturase به پروستاگلندینE1 (PGE1) تبدیل می گردد. PGE1 در بدن اثرات ضد التهابی و پایدار کننده غشاء سلولی دارد. GLA در ترکیب شیر مادر یافت شده و در رشد و تکامل سیستم عصبی نوزادان شیرخوار نقش دارد. در بررسی های آزمایشگاهی روغن گل مغربی اثرات آنتی اکسیدان داشته و همچنین طی مطالعات مختلف انجام شده اثرات مفید این فرآورده در بیماریهای التهابی ،‌ اختلالات عصبی ناشی از دیابت ، بالا بودن کلسترول خون ، فشار خون بالا و سندروم روده تحریک پذیر (IBS)و کنترل علایم نامطلوب سندروم پیش قاعدگی (PMS) ثابت گردیده است.

مقدار وموارد مصرف:

*آرتریت روماتوئید: مصرف روزانه 6 عدد کپسول روغن گل مغربی منجر به کاهش علایم آرتریت روماتوئید و در نتیجه کاهش مصرف داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)می گردد.

* نوروپاتی دیابتی: طبق مطالعات انجام شده ثابت شده است که مصرف روزانه 6 عدد کپسول روغن گل مغربی توسط بیماران دیابتی مبتلا به اختلالات عصبی بطور قابل ملاحظه ای منجر به بهبود علایم عصبی مانند افزایش سرعت انتقال پیامهای اعصاب حرکتی، بهبود عملکرد اعصاب حسی، فعالیتهای عضلانی ترکیبی ، رفلکسهای تاندونی و افزایش عملکردهای حسی در دستها و پاهای این بیماران می گردد.

* چربی خون بالا:بررسی ها نشان داده است مصرف 3-2 کپسول روغن گل مغربی به مدت 4 ماه می تواند منجر به کاهش میزان تری گلسیرید، کلسترول تام و LDL سرم خون شده و میزان HDL سرم (فرم مفید چربی در خون)افزایش یابد.

* سندروم روده تحریک پذیر (IBS):

مصرف روزانه 4 عدد کپسول 1 گرم روغن گل مغربی منجر به بهبود علایم بیماری سندروم روده تحریک پذیر مانند دردهای ناحیه شکمی ، نفخ ، اسهال ، یبوست و دل پیچه در افراد مبتلا می گردد.

مطالعات نشان داده است اکثر علایم این بیماری طی ماه سوم مصرف این فرآورده بطور چشمگیری کاهش می یابد.

* دردهای پریودیک سینه (Mastalgia): مطالعات متعددی نشانگر تأثیر مثبت مصرف روزانه روغن گل مغربی در تسکین درد سینه در زمان قاعدگی بانوان می باشد. طبق بررسی های انجام شده جهت کنترل درد سینه در دوران قاعدگی 2-1 عدد کپسول 1000 میلی گرم روغن گل مغربی دو بار در روز به مدت یک ماه تجویز شده و در صورت بروز علایم بهبودی 2-1 ماه دیگر مصرف این فرآورده ادامه می یابد.

* سرطان: مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند روغن گل مغربی دارای اثرات آنتی اکسیدانی قابل ملاحظه ای می باشد. اثرات مفید آنتی اکسیدان در حذف رادیکالهای آزاد در بدن و پیشگیری از بروز انواع سرطانها کاملا" ثابت گردیده است. همچنین مطالعات بالینی بر روی بیماران مبتلا به سرطان سینه نشان داده است GLA موجود در روغن گل مغربی می تواند اثرات مفید قابل ملاحظه ای در بهبود بیماران دریافت کننده تاموکسیفن در مقایسه با بیمارانی که فقط تاموکسیفن دریافت می نمایند داشته باشد.

* سندروم پیش قاعدگی(PMS): مطالعات متعددی نشانگر تأثیر مثبت روغن گل مغربی در کنترل و بهبود علایم فیزیکی و فیزیولوژیکی سندروم پیش قاعدگی در بانوان می باشد. سندروم پیش قاعدگی (PMS) مجموعه علایم جسمی و روحی نسبتا" شدیدی می باشد که قبل از قاعدگی بروز کرده و دلیل آن تغییرات سطوح هورمونهای استروژن و پروژسترون در طی دوران قاعدگی می باشد. علایم شایع PMS عبارتند از نفخ ، حساس شدن پستانها ، افزایش وزن ، پرخاشگری ، کاهش تمرکز ، سردرد ، کمردرد ، پرخوری ، گریه ،تحریک پذیری ، اضطراب ، نوسانات خلق و افسردگی که بیش از 85 درصد زنان قبل از قاعدگی برخی از این علایم را تجربه می کنند. بررسی ها نشان داده است که تجویز روزی 2 عدد کپسول روغن گل مغربی در شروع فاز لوتئال سیکل قاعدگی و افزایش آن تا 4 عدد در روز می تواند منجر به بهبودی علایم این سندروم گردد. جهت حصول بهبودی کامل در بعضی بانوان مصرف این فرآورده تا 3 ماه لازم می باشد.

* اکزما(Eczema) : بررسی 9 مطالعه بالینی مختلف نشانگر اثرات درمانی و حصول بهبودی در علایم بیماری پوستی اکزمای آتوپیک می باشد. بررسی ها نشان داده اند مصرف روزانه 6 عدد کپسول 1000 میلی گرمی روغن گل مغربی بیشترین تأثیر رادر بهبود علایم اکزما داشته است. میزان توصیه شده در کودکان مبتلا به اکزما روزانه 4-2 عدد کپسول در دوزهای منقسم می باشد.

سایر موارد مصرف: روغن گل مغربی در موارد متعددی مانند نورودرماتیت ، بیش فعالی کودکان ،‌اختلالات قاعدگی ، گر گرفتگی بانوان در شروع دوران یائسگی ، افزایش فشار خون ، مسمومیت قاعدگی (Pre-eclampsia) ، تشکیل لخته در عروق ، بیماریهای اتوایمیون مانند مالتیپل اسکلروزیس و بیماری رینود تجویز می گردد.

قبل از مصرف این فرآورده در موارد زیر با پزشک یا داروساز خود مشورت نمایید:

- در صورت سابقه حساسیت به روغن گل مغربی و یا سایر روغنهای گیاهی ، ژلاتین ، مواد محافظ ، رنگها و هرگونه مواد غذایی ویا دارویی دیگر.

- در صورت مصرف همزمان فرآورده های دارویی دیگر مخصوصا" داروهای ضد صرع و دارهای ضد انعقاد خون.

- در صورت ابتلا به بیماری صرع و یا اختلالات انعقادی خون

· در طول دوره مصرف این فرآورده به نکات زیر توجه نمایید:

- این فرآورده را با فواصل زمانی منظم میل نموده و دوره درمان را کامل کنید.

- فرآورده را بیش از مقدار و مدت توصیه شده توسط پزشک یا داروساز خود مصرف نکنید.

- می توانید کپسولهای روغن گل مغربی راهمراه و یا قبل از غذا و با مقداری آب میل نمایید.

- در صورتیکه یک نوبت از دارو را فراموش کردید به محض به یادآوردن آن را مصرف کنید ولی اگر تقریبا" زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد دوز تجویز شده را مصرف کرده و از دو برابر کردن مقدارمصرف خودداری کنید.

· مصرف در دوران بارداری و شیردهی

گاما لینولنیک اسید (GLA) موجود در روغن گل مغربی جزو اجزاء طبیعی شیر مادر بوده و به نظر می رسد وجود آن جهت رشد و تکامل سیستم عصبی نوزادان شیرخوار مفید باشد. همچنین بدلیل اثرات مفید روغن گل مغربی در بهبود بیماری اکزمای آتوپیک ، پیشنهاد شده است که با مصرف روغن گل مغربی در مادران شیرده ، میزان چربی های موجود در شیر مادر را تنظیم نموده و بدینوسیله اکزمای نوزاد شیرخوار درمان گردد.

مطالعات محدودی نشان داده اند که مصرف روغن مغربی در دوران حاملگی می تواند از بروز مسمومیت حاملگی (Pre-eclampsia) جلوگیری نماید. همچنین این فرآورده می تواند منجر به تسهیل زایمان و جلوگیری از تأخیر زمان زایمان گردد. پیشنهاد شده است که زنان باردار از هفته 34 بارداری روزانه 1000-500 میلی گرم از این فرآورده را مصرف کرده و از هفته 38 این میزان به 2000 میلی گرم عدد در روز افزایش یابد. جهت مصرف هر گونه دارو و یا مکمل غذایی از جمله روغن گل مغربی در دوران حاملگی می بایست با پزشک معالج خود مشورت نموده و در صورت تجویز و تشخیص پزشک مصرف روغن گل مغربی در دوران حاملگی مجاز می باشد.

· عوارض جانبی و احتیاطات

- عوارض جانبی احتمالی این فرآورده که در صورت مصرف خوراکی ناشایع بوده ولی ممکن است در برخی افراد مشاهده گردد عوارض گوارشی ملایمی مانند تهوع ، استفراغ ، اسهال و نفخ می باشد.

- با توجه به احتمال کاهش آستانه بروز حملات صرع در بیماران شیزوفرنیک مصرف کننده داروهای فنوتیازینی و داروهای کنترل کننده صرع و ضد تشنج ، مصرف روغن گل مغربی در این بیماران توصیه نمی گردد.

- روغن گل مغربی اثرات پیشگیری کنندگی از بروز لخته در عروق خونی داشته بنابراین نباید همراه با سایر داروهای ضد انعقاد خون و یا در بیماران مبتلا به اختلالات انعقادی خون مصرف گردد.

· شرایط نگهداری دارو

- کپسولهای روغن گل مغربی را در دمای کمتر از 25 درجه سانتی گراد نگهداری نمایید.

- این فرآورده را دور ازنور و رطوبت و در بسته بندی اصلی خود نگهداری کنید.

- دور از دسترس اطفال نگهداری شود.

- از مصرف کپسولهای تاریخ گذشته خودداری نمایید.

سخن پزشک درباره (نقش انواع داروهای گیاهی در حافظه و اعصاب)